["Escaramuza" é a Revista da Asociación de Actores, Directores e Técnicos de Escena. Faláronme de escribir un relato, que apareceu no nº 2 da revista (Xullo-Agosto-Setembro, 1.997). Toda unha honra para min. O relato, como veredes, é "teatral", en certo modo.]
UN GRANDE ÉXITO
ALITRA: (Arrebatada) ¡Os deuses teñen un feble
poder se o comparas co poder da paixón que por ti sinto! (Baixa a vista. Fala para si mesma) Nada existirá en ningures para
min sen o teu amor, xa o sabes. Alitra é o meu nome. No meu nome pídoche unha
resposta. (Fita os ollos de Oresme. De
novo, arrebatada) ¡No nome da muller que ama desesperada, agardo!
ORESME: (Seco. Serio e
distante) A resposta é desprezo, Alitra. Nunca te amarei. Nunca.
ALITRA: (Angustiada) ¿Estou...
(Pausa breve) soa?
ORESME: (Firme. Sen compaixón) Soa.
ALITRA: (Vista erguida,
perdida nun punto indeterminado) Por
sempre... (Pausa. Cae de xeonllos
derrubada, resignada. Á fin fala mesturando incredulidade e desesperación) ...soa.
TELÓN
Carme daba voltas polo
dormitorio. Paraba diante dun espello. Erguía os brazos. Acenos coa boca, os
beizos vida propia. Repasaba a expresión perfecta. Carme repetía unha e outra
vez a escena final, a que máis lle custaba. ¿Por que lle custaba tanto coa boa
memoria que ela tiña? Co fácil que lle resultaban todos os recunchos dos sete
actos. ¡Sete! Con letras, palabras a esgalla, dificultades traizoeiras. Para
ela, fácil. Pero ese maldito final. "¡Os
deuses..., os...." Merda, non se lembra. ¿Os deuses, que? E veña e
dálle e segue e espello e acenos espaventos demasiado afectado estou
sobreactuando, qué máis ten iso agora, muller, o que tes é que machicar o
final. Vaste consagrar con esta obra, Carme Castro. Agora está tan chea de si
mesma, tan no Olimpo das actrices eternas: "¡Por
sempre... soa!". Deus, que ben lle saíu. Inmellorable. As tres da
mañá. Catro repasiños e a durmir. Maña a estrea, ás dez da noite. Estará ata os
bordos aquilo. O texto é bo, os actores son bos, e ela, ela é moi boa, xenial,
ela estará xenial. "¡Estou..."
¿¡Por que merda non lle queda na cachola o fodido final!? ¡Se está tirado! "¡Estou..." ¡Soa, hostias,
soa! Se é que parezo parva. Mira que non teño diálogos arrevesados na obra. Se
é que non sei o que me pasa.
Carme nerviosa. Mira o reloxo. As
tres e vintecinco. ¿E se dorme? Si, si, ten que durmir. Se non, mañá nin a
maquillaxe nin nada. Terá só cara de cansa media morta, non, non, virxe santa.
A durmir, Carme. Na cama, o espertador automático bip bip bip, soa
insoportable. E bip bip e bip bip e non hai quen ature ese ruído. Teño que
durmir, mañá é a estrea. O espertador no caixón da mesiña de noite. Segue
soando brutal. Carme pensa en Poe. O seu corazón latexa agora tamén delator.
Podería pedirlle a un autor destes novos unha boa adaptación de algo de Poe. Si,
boa idea, si. Tes que durmir, Carme. E o seu corazón colle o ritmo da rutina,
ese ritmo que se mestura co respirar rutineiro. E o soño chega e Carme durme e
é noite anterior ao milagre do aplauso e soña o mesmo soño de todas as noites
con milagre ou sen el. Interior de Carme, o soño. Cando esperta, sempre
sobresaltada, envolta en suor frío, Carme só lembra un papel asinado e un golpe
xordo. Papel asinado golpe xordo papel asinado golpe xordo. Sempre, sempre,
sempre o mesmo vestixio do soño. Pero xa ela se encarga de espantalo dos seus
miolos con eficiencia. Caralladas a ela, actriz de prestixio. ¡Ha! Un bo café,
ben cargado, e unhas torradas que lle saen de vicio, como as facía súa nai:
punto exacto, tixola elixida ao efecto, nada de torradoras de pacotilla.
¡Hummm..., que torradas, que café cargadiño! Outro gran día. E o puto texto alí
diante. "¡Os deuses...." e
bla, bla, bla. Voltas e reviravoltas polo dormitorio, pola casa chea de
espellos, brazos ergueitos, agora abaixo, abatemento na expresión: "¿Estou...." "¿Estou...".
Carme barballa, tenta lembrar, berra estoupidos, ¡merda, merda!, ¡hostias!,
Carme berra malas palabras, vai frenética cos ollos ao texto: "¡Soa!", vocifera, ¡non tes
máis que dicir soa, carallo!, ¿é que, como se me pode esquecer a min unha
merdiña así? Nunca tal cousa lle pasara e comezaría a estar preocupada, moi
preocupada, se non fora porque ela é a gran Carme, a gran Carme Castro, e ten
moitas táboas e moito camiño andado e moito prestixio gañado a pulso neste duro
mundo do finxir do teatro da tremoia do, para ela, por merecemento, aplauso.
Ela non achanta, non se engurra ante nada. Outro café cargado e a vertixe
adrenalínica flúe polas súas veas.
Todos andan atafegados. O
movemento lembra a un enxame que vai ser atacado. As obreiras e os obreiros e
tamén están os preguiceiros coma Pepe e Lolo, "¡movede o cu!", dilles
o xefe de electricistas, e está o macho-director ultimando os detalles,
aconsellando, calando, petando lombos, vixiando, rosmando e rosmando e está a
raíña, ela, Carme,a única, a diva, a estrela, alí repasando mentalmente liña
por liña, acto por acto. E as luces, os focos e hai tanta xente. Esgotadas as
entradas dende hai dúas semanas.
A gran producción do ano. Outro
éxito para o seu currículo.
E comeza a obra. E todo funciona
sen problemas. Engrenaxe perfecta. Ben as entradas, ben as saídas, ben o ritmo.
Algunha lóxica dúbida resolta con apromo. Todo máis que correcto. Os críticos
apuntan de cando en vez nos seus pequenos cadernos, alí todos agrupados na fila
dous. Carme ata ten tempo de imaxinar algúns dos cualificativos que alí escriben. Cualificativos que a pesar
de repetidos na súa carreira, entran doces polos seus poros que súan levemente.
A xente está entregada. Ata
algún aplauso espontáneo soa claro no
sexto acto, cando ela lle crava o coitelo á víbora amante de Oresme. "¡Morre! ¡A túa morte será a porta do
meu feliz destino!".
E chega o último acto e por un
intre a boca de Carme sécase por un algo que vén do fondo de algún buraco
escuro. Traga saliva como pode e alá vai vencendo a un demo estraño que non
entende: "¡Os deuses teñen
un..." Fantástico. ¿Ves? Non hai por qué estar preocupada. "¡No nome da muller que ama
desesperada, agardo!".
E Lucio, -un xove actor que
promete moito-, no papel de Oresme, comedido, sen lle quitar o seu brillo á
protagonista, bo "partenaire", bo reforzo ao seu lucimento, deixa
caer a súa frase.
E, agora, agora, Carme, estarás
impresionante. Silencio. O público agarda emocionado.
"¿Estou...
O público agarda. Silencio.
Carme traga saliva con
dificultade, morre de angustia, non é posible, non, isto non lle pode estar
pasando a ela.
O público abraiado pola
intensidade que percibe en Carme-Alistra, ¡que ben reflicte a emoción, a
anguria!
Carme séntese morrer, mais nun
esforzo supremo, cun fío de voz case imperceptible chega a palabra: "...soa"
Polas mentes do público pasea
paseniño o sabor do bo teatro. ¡Que pausa, que finura sublime na voz, que
comedimento na emoción!
Lucio-Oresme, estrañado pola
tardanza, replica con presteza, sen dúbidas, implacable: "Soa".
Unha lousa pesada e fría cae
sobre Carme. Sente tremer todo o seu
corpo. O corazón latexa desembocado. A voz é un fluctuar, unha vibración
descontrolada:
"Por sempre...
O público pasmado ante tamaño
despregamento de rexistros. Isto non se aprende nunha escola de arte dramático,
non. ¡Hai que nacer! ¡Que barbaridade de actriz! ¡Que sorte temos! ¡Unha
actuación histórica!
"Por sempre....
O director, os eléctricos,
decoradores, vestiario, maquilladoras, actores, actrices da compañía sacan as
cabezas dos lugares máis insospeitados para asexar, totalmente descolocados
ante o que pasa. ¿É un exceso de Carme? ¿Está alongando o final para que a
devoren a aplausos? Seguro que é iso, seguro. ¿Ou non? Unha pinga de suor cae
no chaleco verde do director mentres matina que a Carme estase a pasar, que
será moi famosa pero quen se cre, ¡el é o director!, ¡hai que respectar os
tempos!, ¡o tempo é sagrado en teatro! Alporizado e nervioso renxe os dentes.
Carme ergue a vista. Toda a
compañía, director incluído, contén a respiración e pensa que, agora, á fin, chegou o momento. O público contén a
respiración tamén e pensa que, agora, á fin, chegou o momento.
"Por sempre...
O director remóvese no asento. ¿A
conto de qué tantas repeticións, cona?
Carme-Alistra, pálida, semella
unha pantasma, busca a palabra no pensamento, na gorxa, nas vísceras. Non hai
palabra.
Vista erguida perdida nalgún
punto inexacto. Derrubada. Pantasma.
"Mañá as 8.30 no xulgado.
Sala 4. Trae aos teus avogados. De separación amigable, hostias. Fermín".
Papel asinado.
"E coa autoridade que me
outorga a lei, decido que a custodia legal da filla común, Ana Fernández
Castro, lle corresponda ao seu pai natural Fermín Fernández Antelo. Péchase a sesión". Golpe xordo.
Carme incrédula, desesperada, cae
de xeonllos. Bágoas nos ollos.
"...Soa"
Telón. O estoupido de aplausos é
enxordecedor. Ela segue de xeonllos mentres o telón ascende. A súa mirada
perdida por sempre nalgures. Os compañeiros do elenco levántana no aire e un
saúdo e outro e bravo, bravo, ela é un peso morto que se dobra e pon dereito
mecanicamente. Non entende o que está a pasar ao seu redor. Só arriba e abaixo
arriba e abaixo ante caras que sorrín e mans que baten tolas de agradecemento
de devoción de función das súas vidas.
Non entende e chora e chora ante esas caras, bágoas que o público interpreta
emoción lóxica ante tan gran actuación.Tan grande éxito. Chora e agora sabe que
está soa. Por sempre. Aplausos. Telón. Silencio dentro. Soa.
Xullo 97.